Επιμέλεια – Συρραφή: Φρόσω Μπενετή, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας – Εμψυχώτρια ομάδων

 

Όσο οι θεραπευόμενοι εξακολουθούν να πιστεύουν πως τα σημαντικότερα προβλήματά τους προέρχονται από κάποιον παράγοντα που βρίσκεται έξω από τον εαυτό τους – από τις πράξεις άλλων ανθρώπων, από τα ευαίσθητα νεύρα τους, από την κοινωνική αδικία, από τα γονίδια – τότε περιορίζονται αυτά που μπορούμε να τους προσφέρουμε εμείς οι θεραπευτές. Μπορούμε να τους συμπονέσουμε, να τους προτείνουμε πιο προσαρμοστικές μεθόδους για να αντιδρούν στις προσβολές και την αδικία της ζωής. Μπορούμε να τους βοηθήσουμε να αγγίξουν την ηρεμία, ή να τους μάθουμε να είναι πιο αποτελεσματικοί στο να αλλάξουν το περιβάλλον τους.

Αν όμως ελπίζουμε σε πιο σημαντική θεραπευτική αλλαγή, πρέπει να τους ενθαρρύνουμε ν’ αναλάβουν την ευθύνη – να αντιληφθούν δηλαδή πώς συμβάλλουν οι ίδιοι σε όσα τους ταλαιπωρούν.

Η προθυμία να αποδεχτεί τις ευθύνες του ποικίλλει πολύ από θεραπευόμενο σε θεραπευόμενο. Μερικοί φτάνουν γρήγορα στη συνειδητοποίηση του ρόλου που παίζουν οι ίδιοι στην ταλαιπωρία τους. Για άλλους είναι τόσο δύσκολη η ανάληψη ευθύνης, ώστε σ’ αυτό ξοδεύεται το μεγαλύτερο μέρος της θεραπείας, και μόλις κάνουν αυτό το βήμα, η θεραπευτική αλλαγή μπορεί να συμβεί σχεδόν αυτόματα και χωρίς προσπάθεια.

Το σχήμα της ομαδικής ψυχοθεραπείας παρέχει ένα εξαιρετικά ισχυρό βοήθημα για να μπορέσουν οι θεραπευόμενοι να κατανοήσουν την προσωπική τους ευθύνη. Η έμφαση επίσης που δίνει η θεραπευτική ομάδα στην ανατροφοδότηση θέτει σε κίνηση μια ακολουθία ανάληψης ευθύνης:

● Τα μέλη μαθαίνουν πώς βλέπουν τη συμπεριφορά τους οι άλλοι.

● Στη συνέχεια μαθαίνουν πώς η συμπεριφορά τους επηρεάζει τα συναισθήματα των άλλων.

● Παρατηρούν πώς η συμπεριφορά τους διαμορφώνει την άποψη των άλλων γι’ αυτούς.

● Τέλος, μαθαίνουν πως τα παραπάνω τρία βήματα καθορίζουν τον τρόπο που νιώθουν οι ίδιοι για τον εαυτό τους.

Έτσι η διαδικασία ξεκινάει με τη συμπεριφορά του θεραπευόμενου και τελειώνει με τον τρόπο με τον οποίο καταλήγει να αξιολογείται ο ίδιος από τους άλλους κι από τον εαυτό του.

Η ανάληψη ευθύνης είναι ένα ουσιαστικό πρώτο βήμα στη θεραπευτική διαδικασία. Μόλις το άτομο αναγνωρίσει το ρόλο του στη δημιουργία των καταστάσεων που δυσκολεύουν τη ζωή του, συνειδητοποιεί επίσης ότι το ίδιο και μόνο έχει τη δύναμη να τις αλλάξει.

 

Πηγή – Βιβλιογραφία:

Το δώρο της ψυχοθεραπείας, Irvin Yalom. Μτφρ. Ευαγγελία Ανδρίτσανου – Γιάννης Ζέρβας, Εκδόσεις Άγρα