Συρραφή – επιμέλεια: Φρόσω Μπενετή, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, Εμψυχώτρια ομάδων
Ποιες είναι οι συνθήκες που συμβάλλουν στη διαχρονική απουσία του άνδρα, καθώς αυτή εξελίσσεται και τελικά διαμορφώνεται μέσα στο χρόνο; Πώς επηρεάζει την προσωπικότητα, το ήθος και τις αξίες του; Ποιος είναι ο αντίκτυπος που έχει στη δομή της οικογένειας και της κοινωνίας;
Γνωρίζουμε πως η προσωπικότητα, μείξη γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, περιλαμβάνει όλες τις γνωστικές και συναισθηματικές λειτουργίες του ατόμου, οι οποίες ενεργοποιούνται από καταστάσεις της καθημερινότητας καθορίζοντας σε μεγάλο βαθμό την προσαρμογή του στον κόσμο, μπορούμε να κατανοήσουμε ότι η ανδρική ταυτότητα και η ανδρική συμπεριφορά συνδέονται με συγκεκριμένες παραμέτρους που τις διαμορφώνουν και τις επηρεάζουν.
Οι ιστορικές συνθήκες και η γεωπολιτική θέση της Ελλάδας, οι πόλεμοι και οι μεταναστεύσεις, ο πολιτισμός που αναπτύχθηκε και η ιστορία που τελικά γράφτηκε, όλα μοιάζουν να βρίσκονται σε συνάρτηση με την ανδρική απουσία.
Ερευνώντας την πορεία του Έλληνα άνδρα, ορισμένα ενδιαφέροντα ευρήματα έρχονται στην επιφάνεια. Κατά κύριο λόγο το γεγονός πως η σημερινή εικόνα του μοιάζει να είναι το αποτέλεσμα μιας μακράς εξελικτικής διαδικασίας μέσα στο χρόνο. Ο σύγχρονος άνδρας, μοιάζει να κουβαλά ασυνείδητα τη δαιδαλώδη ιστορία της Ελλάδας στις πλάτες του. Έρχεται συχνά αντιμέτωπος με θέματα που αφορούν βιώματα και συλλογικές μνήμες όχι μόνο από το παρόν αλλά και από παλαιότερες εποχές, προσκρούοντας σε μια συνεχώς μεταλασσόμενη κοινωνική πραγματικότητα. Η οποία τελικά συντελεί βαθιά στη δημιουργία μιας μεγάλης σύγχυσης.
Ο ίδιος είναι φορέας όλων εκείνων των στοιχείων που υφαίνουν τον πολιτισμό και του προσδίδουν ταυτότητα, χωρίς ωστόσο να το έχει συνειδητοποιήσει μέσα στο πέρασμα του χρόνου. Καθώς δεν αντιλαμβάνεται το μεταβατικό στάδιο στο οποίο βρίσκεται, αγωνιά ευρισκόμενος σε σύγχυση και δυσκολεύεται να νοηματοδοτήσει και να αναθεωρήσει το λόγο και το σκοπό της ύπαρξής του. Ο χαρακτήρας του ήταν αποτέλεσμα μείξης και ζύμωσης πολλών και διαφορετικών παραγόντων μαζί, η οποία διήρκεσε αιώνες και συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Ο Έλληνας άνδρας αναγκαζόταν να είναι απών από το σπίτι του, καθώς οι πόλεμοι ήταν πολυάριθμοι και οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες της χώρας υπήρξαν δυσχερείς κατά το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Είτε πολεμούσε, είτε ταξίδευε ως ναυτικός, είτε μετανάστευε προς αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής για τον ίδιο και την οικογένειά του.
Οι τρεις αυτές ιδιότητες του Έλληνα που μάχεται να επιβιώσει – του πολεμιστή στη μάχη, του ναυτικού στη θάλασσα και του μετανάστη που φοβάται από τον κίνδυνο που κρύβει το άγνωστο – τον μεταμόρφωσαν σε άνθρωπο σκληρό, δυνατό και ανθεκτικό, που, προκειμένου να αντέξει, έπρεπε να καταπνίξει τις ευαισθησίες του και τις αδυναμίες του.
Οι γυναίκες, από την άλλη, που έμεναν πίσω και μόνες τους, χρειάστηκε να αναπτύξουν συγκεκριμένες δεξιότητες για να ανταποκριθούν στα καθήκοντα και στις υποχρεώσεις του σπιτιού. Έμαθαν να είναι εξίσου δυνατές και σκληρές, μιας και ανέλαβαν την ευθύνη για την επιβίωση του εαυτού τους και της οικογένειάς τους. Ο γιος, παρέμενε αποκλειστικά κάτω από τον έλεγχο και την επιρροή της μητέρας του, θυσιάζοντας πολλές από τις επιθυμίες του για να νιώθει εκείνη καλά. Η μητέρα, δυσκολευόταν να τον ‘ελευθερώσει’, μια που αντλούσε την αναγνώριση και την αποδοχή της κοινωνίας μέσα από τον μητρικό της ρόλο.
Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, όπου ο πατέρας ήταν απών και η μητέρα κρατούσε τα ηνία της οικογένειας, φαίνεται πως αναπτύχθηκαν και διατηρήθηκαν μέχρι σήμερα πολλά από τα στοιχεία της προσωπικότητας του σύγχρονου Έλληνα άνδρα.
Πηγή – Βιβλιογραφία:
Η επιστροφή του άνδρα, Ελισάβετ Μπαρμπαλιού. Εκδόσεις Πεδίο.