Συγγραφή: Φρόσω Μπενετή, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας [Συνθετική Ψυχοενεργειακή / Παιγνιόδραση]
Η σημασία του ρυθμού σε διαδικασίες εκπαίδευσης και θεραπευτικής είναι πολυδιάστατη ενώ συνδέεται άμεσα με την ανθρώπινη ψυχολογία και τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο γύρω μας. Ο ρυθμός δεν είναι απλώς μια μουσική έννοια αλλά αποτελεί έναν βασικό παράγοντα στην επίδραση των συναισθημάτων και των σκέψεων, ιδιαίτερα όταν εντάσσεται σε αυτού του είδους τα πλαίσια.
Ιστορικά, ο ρυθμός συνδέεται θεμελιωδώς με τον ανθρώπινο πολιτισμό και την κοινωνική αλληλεπίδραση. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας, οι κοινότητες συγκεντρώνονταν για να γιορτάσουν περιστάσεις μέσω της ρυθμικής μουσικής και του χορού, δημιουργώντας δεσμούς και κοινές εμπειρίες.
Ως κύριο στοιχείο της ύπαρξης, ο ρυθμός σχετίζεται πλήρως με την αναπνοή και τον καρδιακό μας παλμό και προσφέρει ένα ασφαλές και δημιουργικό περιβάλλον εξερεύνησης του εσωτερικού μας κόσμου. Ο παλμός, καλλιεργεί την επιστροφή μας στη μήτρα. Οι ήχοι που παράγει το ίδιο μας το σώμα, μάς φέρνουν σε επαφή με τις πιο βαθιές δονήσεις μας. Μαθαίνοντας να αφουγκραζόμαστε τους εσωτερικούς ήχους της ύπαρξής μας, ενισχύουμε τη σύνδεσή μας με τον ανώτερό μας εαυτό.
Στη μέθοδο της Συνθετικής Παιγνιόδρασης, ο ρυθμός μπορεί να προέρχεται από την εκτέλεση κάποιου μουσικού οργάνου είτε από το ίδιο το σώμα και χρησιμοποιείται ως μέσο επικοινωνίας, έκφρασης και αυτορρύθμισης. Το παιχνίδι, μέσω του ρυθμού, μας επιτρέπει να καλλιεργήσουμε την επίγνωση του εαυτού μας και να βρούμε τον δικό μας μοναδικό τρόπο να εκφράσουμε τις εσωτερικές μας συγκρούσεις χωρίς να είναι απαραίτητη η χρησιμοποίηση των λέξεων.
Οι συμμετέχοντες σε μία δράση, μπορεί να κληθούν να ακολουθήσουν έναν συγκεκριμένο ρυθμό, να τον δημιουργήσουν μόνοι τους ή να ανταποκριθούν στους ρυθμούς των άλλων.
Η διαδικασία αυτή βοηθά στη σύνδεση του ατόμου με το σώμα του και τον εσωτερικό του εαυτό, στο συγχρονισμό των ατόμων μέσα στην ομάδα και τελικά καλλιεργεί την επαφή και τη συνεργασία μεταξύ των μελών.
Ένας από τους κύριους στόχους της χρήσης του ρυθμού στη συμβουλευτική και την ψυχοθεραπεία είναι η αναγνώριση και η επαφή του ατόμου με τα συναισθήματά του. Ο ρυθμός βοηθά στη σταθεροποίηση των συναισθηματικών καταστάσεων, προσφέροντας στον θεραπευόμενο έναν ασφαλή πυρήνα. Έτσι, ενθαρρύνεται στην παρατήρηση και την αναγνώριση των συναισθημάτων του, ενώ μαθαίνει να τα καλλιεργεί με πιο δημιουργικούς τρόπους.
Επιπρόσθετα, η επανάληψη και ο συγχρονισμός καλλιεργούν μια αίσθηση οργάνωσης και σταθερότητας. Η συνειδητή ενασχόλησή μας με τον ρυθμό ενεργοποιεί περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τον κινητικό έλεγχο, τον συντονισμό και τη συναισθηματική αποδοχή και επεξεργασία. Όσο εξασκούμαστε και βελτιώνουμε τη ρυθμική μας αντιληπτικότητα, τόσο ξεκλειδώνονται ψυχολογικά και συναισθηματικά οφέλη που μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά τη συνολική μας ευεξία.
Η πράξη της κατάκτησης ενός νέου ρυθμού ή μοτίβου κίνησης μπορεί να προκαλέσει συναισθήματα ολοκλήρωσης, ενισχύοντας την πίστη μας στις δυνατότητές μας.
Ο ρυθμός, βοηθά επίσης στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων συγκέντρωσης και προσοχής. Η συμμετοχή σε ρυθμικές δραστηριότητες απαιτεί την εστίαση στην κίνηση, στον ήχο και στο σώμα. Αυτή η εστίαση βοηθά τα άτομα να παραμένουν παρόντα στη στιγμή, μειώνοντας το άγχος και τις σκέψεις που τα αποσπούν.
Ένα επιπλέον όφελος από τη χρήση του ρυθμού στη μέθοδο της Συνθετικής Παιγνιόδρασης είναι η καλλιέργεια εναλλακτικών τρόπων επικοινωνίας. Άνθρωποι οι οποίοι δυσκολεύονται να εκφραστούν λεκτικά, ανακαλύπτουν μέσω του ρυθμού έναν νέο τρόπο επικοινωνίας που μπορεί να μετατρέψει την αμηχανία σε δημιουργική έμπνευση.
Εν κατακλείδι, ο ρυθμός επιτρέπει να δημιουργηθούν μη λεκτικές γέφυρες ανάμεσα στα μικρά και τα μεγάλα αντίθετα της ζωής μας και ενισχύει μια αίσθηση πλήρους σύνδεσης, αγάπης και βαθιάς κατανόησης. Μας ενθαρρύνει να προσεγγίσουμε αρχέγονες μνήμες και μας βοηθά να αισθανθούμε τη μουσική, ως ενότητα σώματος, νου και ψυχής.