Επιμέλεια – Συρραφή: Φρόσω Μπενετή, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας – Εμψυχώτρια ομάδων
Στην τροπική ζώνη της Νότιας Αμερικής παρατηρείται το φαινόμενο του χορού των πουλιών. Τα πουλιά που συμμετέχουν σε αυτό συγκεντρώνονται σε μια περιοχή προστατευμένη από θάμνους και τοποθετούν στο χώμα φύλλα, γυαλιστερά πετράδια και κοχύλια φτιάχνοντας ένα ξεχωριστό φυσικό «σκηνικό».
Όταν όλα είναι έτοιμα, ο τροπικός πετεινός, ένα παραδείσιο πουλί με πορτοκαλί λοφίο και πολύχρωμο φτέρωμα βγαίνει μπροστά, έτσι ώστε να τον βλέπουν τα άλλα πουλιά, και ξεκινά μια σειρά από συγκεκριμένα, επαναλαμβανόμενα βήματα, στροφές και άλματα, χρησιμοποιώντας το σώμα και τα φτερά του με έντονη χορευτικότητα. Λίγο αργότερα, εξαντλημένος, αποσύρεται και ένα άλλο πουλί παίρνει τη θέση του. Πρόκειται για μια «παράσταση» μέσα στη φύση: υπάρχουν «ηθοποιοί», «θεατές», «σκηνή» και «χορός».
Οι τέχνες έχουν ρίζα προ-αισθητική, ενυπάρχουν ως δυνατότητα στα έμψυχα όντα, προτού διαμορφωθούν πολιτισμικά ως δραστηριότητες που ακολουθούν αισθητικούς κανόνες. Ηθολογικές και ανθρωπολογικές έρευνες έδειξαν ότι το «ένστικτο της μεταμόρφωσης», ένστικτο ζωτικής σημασίας όπως η πείνα και η δίψα, ενυπάρχει στα ζώα και τον άνθρωπο σε όλες τις φάσεις της ανάπτυξής τους.
Παρατηρούμε το ένστικτο αυτό στα μικρά παιδιά όταν ζωγραφίζουν τους τοίχους του σπιτιού τους, όταν φτιάχνουν κάστρα στην άμμο ή πολεμάνε με ξύλινα σπαθιά. Το συναντάμε στις μιμήσεις και στα παιχνίδια με κανόνες στο σχολείο, στις εκδηλώσεις των εφήβων όταν δοκιμάζουν ρόλους ενηλίκων.
Γεμίζει έμπνευση και πάθος τους ερασιτέχνες δημιουργούς. Χαρακτηρίζει τους επαγγελματίες καλλιτέχνες, που σμιλεύουν την τεχνική τους μέσα από εξειδικευμένες εκφραστικές μεθόδους.
Παρατηρούμε επίσης την τέχνη μέσα στη ζωή, ως φυσικό φαινόμενο. Ως αναπόσπαστο κομμάτι της δράσης της. Αυτός είναι και ο λόγος που οι θεραπευτικές προσεγγίσεις μέσω τέχνης αφομοιώνονται καλύτερα στο ανθρώπινο σύστημα. Γιατί είναι μέρος της ροής της φύσης, μέρος της ζωής.
Οι προσεγγίσεις αυτές, ιδιαίτερα αυτές που αξιοποιούν σημαντικά και το σώμα, δουλεύουν συνθετικά. Συνδυάζουν πολλαπλές τεχνικές και μεθόδους από το θέατρο, τη μουσική, το χορό, τα εικαστικά κ.ά.
Με τον τρόπο αυτό, είναι δυνατόν μία θεραπευτική προσέγγιση μέσω τέχνης, να επιδρά ολιστικά στο ανθρώπινο σύστημα, καθώς μέσω του βιώματος και της τέχνης δύναται να αναπτυχθεί το σύνολο της προσωπικότητας, σώμα – νους – συναίσθημα και όχι αποκλειστικά το νοητικό πεδίο του ανθρώπου.
Μια τέτοια σύνθεση όλων των πεδίων, είναι δυνατόν να συμβάλλει σημαντικά στην αυτεπίγνωση και με τη βοήθεια του θεραπευτή, να οδηγήσει σε μια πιο συνειδητή προσωπική κι επαγγελματική ζωή.
Πηγές – Βιβλιογραφία:
Η συμβολή Ψυχοθεραπειών μέσω Τέχνης στην Ψυχιατρική Θεραπευτική, Συλλογικό έργο, Βήτα Ιατρικές Εκδόσεις
Εμψύχωση ομάδας με τη Συνθετική Παιγνιόδραση, Η εμψύχωση, Φ. Μπενετή, Εκδόσεις Εμψύχωσις